تعریف فرش ماشینی

فناوری و جنس الیاف فرش ماشینی

فرش‌های ماشینی با فناوری‌های مختلف، جنس‌های مختلف و با شانه و تراکم‌های متنوعی تولید می‌شوند. یکی از متداول‌ترین فرش‌های تولید شده در ایران فرش‌هایی از جنس آکریلیک هستند. آکریلیک به دلیل شباهت زیاد به الیاف طبیعی( پشم ) و همچنین عمر و کیفیت بالاتر نسبت به الیاف مشابه دیگر جزء فرش‌های با دوام بالا به حساب می‌آید. هر چند قیمت این نوع فرش نسبت به سایر جنس‌های متداول اندکی بیشتر است.
علاوه بر فرش‌های تولید شده با آکریلیک ۱۰۰ درصد، ترکیبات آکرلیک با سایر الیاف از جمله پشم و پلی‌استر نیز متداول است.
استفاده از پشم طبیعی نیز در تولید فرش ماشینی به دلیل قیمت بیشتر آن نسبت به الیاف مصنوعی با حجم کمتری به انجام می‌رسد.
از جمله الیاف مصنوعی دیگر که در تولید فرش ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به پلی‌استر( ابریشم مصنوعی ) و پلی‌پروپلین اشاره کرد. پلی استر علاوه بر ظاهر درخشان که سبب شباهت فرش ماشینی با فرش‌های ابریشمی می‌شود و همچنین عدم پرزدهی همانند فرش‌های آکریلیک و پشم، توسط برخی از مصرف‌کنندگان مورد توجه قرار می‌گیرد. البته دوام و عمر این نوع فرش نسبت به موارد قبل کمتر است.
شانه و تراکم فرش ماشینی

دو عامل مهم دیگر که در قالی ماشینی می‌بایست به آن توجه شود، تراکم و شانه است.
شانه در اصطلاح به تعداد گره‌های موجود در هر متر عرض فرش گفته می‌شود. برای مثال یک فرش ۱۰۰۰ شانه در ابعاد ۴×۳ متر، دارای ۳۰۰۰ گره در عرض فرش است. تعداد گره‌های عرضی فرش بر اساس شانه‌های فلزی دستگاه بافت فرش مشخص می‌شود.
تراکم نیز همانند شانه اصطلاحی است که تعداد گره‌های موجود در هر متر از طول فرش را مشخص می‌کند. معمولا تعداد گره‌های طولی از تعداد گره‌های عرضی بیشتر است. برای مثال فرشی با تراکم ۲۰۰۰ و در ابعاد ۳×۲ متر، دارای ۶۰۰۰ گره در طول فرش است.

هر چه مقدار شانه و تراکم فرش ماشینی بیشتر باشد، ریزبافتی آن افزایش می‌یابد و در نتیجه شباهت بیشتری به فرش دستبافت پیدا می‌کند.
عمر فرش ماشینی

عمر فرش ماشینی بسته به الیاف مورد استفاده در آن و همچنین استفاده و نگهداری اصولی ممکن است تا ۳۰ سال برسد. جلوگیری از رسیدن رطوبت به فرش ماشینی و شستشوی اصولی سبب می‌شود عمر فرش افزایش چشم‌گیری داشته باشد.
طرح‌های فرش ماشینی

فرش ماشینی در گذشته بیشتر با الهام گرفتن از طرح‌های فرش دستباف که معمولا شامل بخش‌های لچک، ترنج و حاشیه هستند طراحی و بافته می‌شد. با گذشت زمان و تغییر سلایق، همچنین به بازار آمدن فرش‌هایی از کشورهای بلژیک، ترکیه و برخی کشورهای دیگر، طراحی فرش ماشینی نیز دستخوش تغییراتی شده است. طرح‌های مدرن فرش ماشینی شامل اشکال هندسی، اشکال هنری و شخصیت‌های کارتونی برای کودکان روز به روز در حال افزایش است. اگر چه طرح‌های مدرن فرش ماشینی نسبت به گذشته رو به افزایش گذاشته است، با این حال طرح‌های سنتی به ویژه طرح‌های اصیل فرش دستباف هنوز هم کاربردها و مشتریان زیادی دارند.

طرح‌های اصیل ایرانی در بسیاری کشورهای جهان شناخته شده هستند. طرح‌هایی مانند هریس، ماهی، نائین، چالشتر و بسیاری طرح‌های دیگر.
فرش ماشینی مدرن

علاوه بر فرش‌های ماشینی سنتی که با الگوگیری از فرش دستباف تولید می‌شوند، فرش‌های ماشینی مدرن با شکل و طرح و جنس‌های متفاوت تولید می‌شوند. از آن جمله می‌توان فرش‌های ماشینی شاگی که الیاف آن بلند و نامنظم هستند را نام برد. این نوع فرش‌ها در طراحی دکوراسیون مدرن و در فضاهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کیفیت فرش ماشینی

فرش ماشینی با جنس‌های مختلف و انواع مختلف برای کاربردهای مختلفی تولید می‌شوند. چنانچه در تولید این نوع فرش‌ها از الیاف با کیفیت استفاده شود و کنترل کیفی مناسب در هنگام تولید و پردازش آن صورت پذیرد، قالی ماشینی عمر طولانی و کیفیت بالایی خواهد داشت. البته نگهداری اصولی برای حفظ و پایداری از فرش نباید فراموش شود.